Persbericht van de stad Bocholt:
80ste herdenking van de “Rotterdam raid” – Herdenking van “Rotterdamse dwangarbeiders in Suderwick”.
250 paar herenschoenen staan paarsgewijs voor de St Michaelskirche. Ze symboliseren de huisvesting van 250 dwangarbeiders uit Rotterdam in Suderwick 80 jaar geleden.
Voor het eerst vond er een grensoverschrijdende herdenkingsdienst plaats voor de gedeporteerde mannen en jongens uit Rotterdam. De dienst werd begeleid door muziek van het “Vision” koor, dat over de grens werkt in Suderwick en Dinxperlo. Hildegard Schröer-Martini uit Suderwick leidde de dienst.
Tijdens de “Rotterdamse razzia op 10 en 11 november 1944” werden ongeveer 52.000 mannen en jongens tussen de 17 en 40 jaar door de Duitse Wehrmacht gearresteerd en naar Duitsland gedeporteerd voor dwangarbeid. 250 van hen werden ondergebracht in de hallen “Stolte” en “ter Stegge” in Suderwick.
Familiegeschiedenis van Rotterdam
Anton Stapelkamp, burgemeester van de naburige Nederlandse gemeente Aalten, deed verslag van zijn familiegeschiedenis als inwoner van Rotterdam. Zijn vader en grootvader waren getuige van de razzia. Op 10 en 11 november 1944 trommelden soldaten op elke deur en leidden jongens en mannen naar centrale verzamelpunten. Van daaruit reisden ze te voet, per schip of per trein naar Duitsland. De 250 dwangarbeiders uit Rotterdam kwamen met de trein aan in Bocholt en moesten te voet naar Suderwick.
Indrukwekkende documentaire over de razzia in Rotterdam
Tijdens de dienst toonde Willem Geven uit Dinxperlo zijn indrukwekkende documentatie over deze razzia en de gevolgen ervan in Suderwick en Dinxperlo. Aan de hand van foto’s en teksten kregen de bezoekers inzicht in de moedige inzet van inwoners van Dinxperlo en enkele inwoners van Suderwick voor de dwangarbeiders in Suderwick. De jongens en mannen moesten dwangarbeid verrichten in het werkkamp Marl-Hüls en ook in het stadsboskamp Bocholt. Ze beschreven ook hoe de dwangarbeiders werden geholpen in het werkkamp Rees. Alle 250 dwangarbeiders uit Suderwick overleefden.
Met dank aan de organisatoren
De documentaire belicht de impact op de slachtoffers en de dorpelingen aan beide kanten van de grens. De documentaire is gemaakt om te laten zien dat moedige mensen de dwangarbeiders hielpen in hun grote lijden of het zelfs mogelijk maakten om te ontsnappen. Dit deden ze ook al werden ze bedreigd met straf of moesten ze vrezen voor hun leven.
De documentatie kan HIER worden bekeken of op de website van de Heimatverein Suderwick*.
Geschiedenis aan het licht gebracht
De voorzitter van de Heimatverein van Suderwick, Johannes Hoven, heeft samen met andere inwoners van Suderwick en Dinxperlo dit bijna vergeten deel van de lokale geschiedenis aan het licht gebracht door de huidige herdenking te organiseren. Onze dank gaat daarom niet alleen uit naar de organisatoren van de dienst, maar ook naar iedereen die heeft bijgedragen aan de totstandkoming van de documentatie. Dit geldt in het bijzonder voor de hedendaagse getuigen en hun families die op deze manier hun verhalen deelden. Hun bereidheid om over deze moeilijke tijd te praten is van onschatbare waarde.
Geïnteresseerden kunnen de geschiedenis van de Rotterdamse dwangarbeiders in Suderwick en de documentatie* HIER vinden.
Pressekontakt: Europabeauftragte Petra Taubach, Büro des Bürgermeisters, Telefon +49 2871 953-1286, E-Mail: petra.taubach@bocholt.de
Kontaktdaten:
PRESSE- und INFORMATIONSDIENST der Stadt Bocholt
Karsten Tersteegen
Kaiser-Wilhelm-Straße 52-58, (Glasbau – Flur 6)
D-46395 Bocholt
Tel.: + 49 2871 953-1289
Fax.: + 49 2871 953-189
E-Mail: pressestelle@bocholt.de
Internet: http://www.bocholt.de
Persbericht De Band, 11 november 2024, door Iris Jansen
Indrukwekkende herdenkingsdienst in Suderwick voor de Rotterdamse dwangarbeiders
Suderwick/Dinxperlo – Met een indrukwekkende herdenkingsdienst werd in de St.Michaelskirche in Suderwick afgelopen zondagmorgen de razzia van Rotterdam en Schiedam herdacht, die vanaf 10 en 11 november 1944 diepe wonden achterliet in het toch al zo getroffen Rotterdam. Tijdens die dagen werden zo’n 52.000 mannen tussen de 17 en 40 jaar door de Duitse bezetter bij hun families weggerukt om een onzeker lot tegemoet te gaan. Daarmee was het de grootste razzia die de nazi’s ooit in Nederland gehouden hebben. Veel mannen werden per trein naar het oosten van Nederland en naar Duitsland vervoerd om dwangarbeid te verrichten. In Suderwick, werden precies op de grens met Dinxperlo, 250 Rotterdammers gevangen gezet in kamp Stolte en Terstegge aan de Heelweg.
De omstandigheden waren erbarmelijk en vele inwoners uit Suderwick en Dinxperlo probeerden het lot van de mannen te verzachten door de geboden hulp in vorm van eten, kleding en medische verzorging. Willem Geven uit Dinxperlo, wiens vader ook betrokken was bij de hulp aan de Rotterdammers, maakte vorig jaar een interessante documentatie, die nu te vinden is op de website van het Heimatverein Suderwick.
De Heimatverein was tevens de organisator van de herdenkingsdienst, die goed werd bezocht. Op het voorterrein bij de kerk waren 250 paar schoenen opgesteld, naar idee van Lex Schellevis. Koor Vision zorgde op mooie en stemmige wijze voor de muzikale omlijsting.
Anton Stapelkamp, burgemeester van de gemeente Aalten die zelf 45 jaar in Rotterdam heeft gewoond, sprak vanuit zijn Rotterdamse periode over het bombardement op Rotterdam waarbij honderden mensen om het leven kwamen en over de razzia in Rotterdam. In 2004 organiseerde Stapelkamp in Hillegersberg zelf een herdenking voor de slachtoffers van de razzia en werd er een plaquette onthuld. Maar ook vanuit zijn familiehistorie voelt hij zich betrokken bij de razzia en de onderduikgeschiedenis. Zijn vader en enkele andere mannelijke familieleden doken onder in de buurt van Aalten. Eén daarvan werd opgepakt en vond de dood tijdens de Totenmarsch Wittstock, een week voor het einde van de oorlog. Stapelkamp: “Die oorlog is een zwarte bladzijde in onze gezamenlijke geschiedenis en het is goed dat die onder ogen wordt gebracht. Wonden moet je schoonmaken, anders kunnen ze niet genezen. Maar dat schoonmaken is ook pijnlijk. Duitsland heeft dat de afgelopen tachtig jaar met vallen en opstaan gedaan, vele Duitsers hebben daarin hún verantwoordelijkheid genomen. Juist daardoor kunnen we nu constateren dat de Duits-Nederlandse verhoudingen zo goed zijn, de wonden van dit zwarte verleden zijn genezen, de zwarte bladzijde is omgeslagen.”
Aansluitend zong Johan Meijer, singer/songwriter uit Amersfoort, een eigen geschreven lied over de razzia en het lot van dwangarbeiders. Daarna vertolkte hij een lied met als tekst een gedicht geschreven door de inmiddels overleden Wim de Vries, die zelf dwangarbeid moest verrichten in Kassel. Enkele regels van zijn gedicht staan op het monument in Overloon, een tekst die ook als een rode draad door de herdenkingsdienst liep:
“Straks gaan we weer terug naar het heden, En hoe men ’t wendt en keert of plooit, Wij zullen veel moeten vergeven, Vergeten echter doen we nooit”.
Willem Geven en Rudi Ostermann, wiens vaders betrokken waren bij de hulp aan de Rotterdammers en Gerold Messink, wiens oma Emma ter Stegge de mannen van extra eten voorzag, spraken net zoals Petra Taubach van de Stadt Bocholt, Gerda Brethouwer,van het Nationaal Onderduikmuseum, en Lex Schellevis nog enkele woorden ter overdenking. Woorden die ook aansloten op het gedicht van Wim de Vries.
Willem Geven, die de bijna vergeten historie van de Rotterdamse dwangarbeiders in kamp Stolte en Terstegge op mooie wijze documenteerde, beschrijft daarin nog veel meer mensen die zich vanuit Dinxperlo en Suderwick en met gevaar voor eigen leven, het lot van de dwangarbeiders aantrokken. De documentatie is voorzien van veel fotowerk en verhalen. De documentaire is te bekijken op: www.heimatvereinsuderwick.de
